Việt Nam trên bản đồ ‘điểm đến sống chậm’

Nhiều tiềm năng chưa được khai phá

Mới đây, tờ The Times of India (tờ báo gần 190 năm tuổi tại Ấn Độ) đã giới thiệu Hội An – Di sản Thế giới được UNESCO công nhận – như “một viên ngọc quý về chăm sóc sức khỏe với chi phí hợp lý”. Tờ báo này viết: Thị trấn cổ kính lung linh ánh đèn lồng này mang đến các khóa yoga phải chăng, liệu pháp spa truyền thống Việt Nam và nhiều chương trình thanh lọc cơ thể hấp dẫn. Hội An khéo léo kết hợp nét kiến trúc cổ điển với các liệu pháp trị liệu toàn diện, dễ dàng chinh phục du khách. Nếu bạn tìm kiếm một nơi nghỉ dưỡng mộc mạc, Hội An chính là lựa chọn hoàn hảo. Đứng cùng danh sách “05 điểm đến chăm sóc sức khỏe hàng đầu châu Á” này còn có những điểm đến nghỉ dưỡng nổi tiếng như Bali (Indonesia), Kerala (Ấn Độ), Minakami (Nhật Bản), Chiang Mai (Thái Lan).

Trong khi đó, chuyên trang Spa & Wellness Australia cho biết, số lượng tìm kiếm từ khóa liên quan đến “spa holidays in Vietnam” đã tăng tới 175% trong 12 tháng qua, vượt xa nhiều quốc gia trong khu vực. Báo cáo này nhận định, xu hướng du lịch chăm sóc sức khỏe (tiếng Anh: wellness tourism) đang chứng kiến sự lựa chọn khôn ngoan của những ai tìm kiếm sự cân bằng cuộc sống với chi phí phải chăng hơn so với Bali hay Thái Lan – những điểm đến nổi tiếng đang trở nên đắt đỏ và đông đúc hơn.

Chuyên trang này cũng nhận định, Việt Nam nổi tiếng với những bãi biển vàng, nền văn hóa sôi động và cảnh quan ngoạn mục, đang nhanh chóng trở thành một trong những điểm đến được săn đón nhất thế giới cho các kỳ nghỉ thiên về các trải nghiệm nghỉ dưỡng chuyên sâu và liệu trình phục hồi. Sự quan tâm đến loại hình du lịch này tăng mạnh khi ngày càng nhiều du khách tìm kiếm nơi để thư giãn, tái tạo năng lượng và kết nối lại với chính mình. Kết hợp tinh tế giữa các phương pháp trị liệu cổ truyền và xu hướng chăm sóc sức khỏe hiện đại, các khu nghỉ dưỡng spa cao cấp tại Việt Nam mang đến không gian lý tưởng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần.

Cùng với đó, Tatler Asia gần đây đã xếp hạng một số khu nghỉ dưỡng của Việt Nam vào danh sách những điểm đến sức khỏe nổi bật nhất châu Á. Trong đó, TIA Wellness Resort Đà Nẵng đặc biệt được nhắc đến như một mô hình Đông – Tây giao thoa, với liệu trình yoga, thiền, xông hơi, ăn thuần chay và detox trọn gói. Resort này đang dần chiếm ưu thế trên Tripadvisor và Booking.com, đặc biệt thu hút du khách nữ trung lưu Âu Mỹ. Các khu nghỉ dưỡng nổi bật trong dòng du lịch chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam còn có: Six Senses Ninh Vân Bay (Khánh Hòa), Nam Hai Resort (Quảng Nam)… Đáng chú ý, trong tháng 6, Việt Nam còn đăng cai Global Wellness Day tại Đà Nẵng, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc khẳng định thương hiệu quốc gia về du lịch sức khỏe.

“Bài toán” định vị trong kỷ nguyên sống chậm, xanh và lành

Dù đang có những bước tiến ấn tượng trên bản đồ “wellness” châu Á, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ – đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt từ các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, Malaysia hay Ấn Độ. Đây đều là những nước đã đi trước, có chiến lược phát triển bài bản và định vị rõ ràng từ sớm trong lĩnh vực du lịch chăm sóc sức khỏe.

Indonesia, đặc biệt là đảo Bali, tiếp tục là điểm đến biểu tượng của du lịch tinh thần, thiền định và detox. Bali nổi tiếng không chỉ nhờ cảnh sắc thiên nhiên và văn hóa bản địa, mà còn vì cách họ biến “wellness lifestyle” thành một phần bản sắc du lịch. Tại đây, các mô hình nghỉ dưỡng chuyên sâu như chữa lành bằng âm thanh, yoga kết hợp nghi lễ, hay các khu nghỉ gắn với thiền Phật giáo và ăn chay toàn phần đã phát triển mạnh, thu hút đông đảo du khách Mỹ, châu Âu và Úc. Indonesia còn triển khai chiến lược quốc gia về du lịch chăm sóc sức khỏe, với những định hướng rõ ràng về các khu vực trọng điểm, đồng thời khuyến khích phát triển doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Malaysia, dù kém cạnh hơn vẫn tạo dựng được chỗ đứng nhờ mô hình kết hợp du lịch y tế và chăm sóc sức khỏe, với hệ thống bệnh viện hiện đại kết nối chặt chẽ với các khách sạn và resort nghỉ dưỡng. Họ định vị khách “wellness” là nhóm cần kết hợp phục hồi thể chất – tinh thần – y tế chuyên sâu, qua đó mở rộng phân khúc du lịch cao cấp.

Trong khi đó, Ấn Độ là “cái nôi” của yoga, Ayurveda và thiền Vipassana – ba nền tảng trong du lịch tinh thần toàn cầu. Các trung tâm như Rishikesh, Kerala hay Dharamsala luôn nằm trong danh sách điểm đến hàng đầu cho du khách “wellness” quốc tế, nhờ sự uy tín, chiều sâu triết lý và bề dày văn hóa trị liệu. Tuy nhiên, chính nền tảng vững chắc và sự am hiểu sâu sắc về “wellness” lại có thể khiến Ấn Độ trở thành một thị trường du khách tiềm năng cho Việt Nam. Dù có các trung tâm trị liệu hàng đầu, nhưng không phải mọi du khách Ấn Độ đều tìm kiếm một trải nghiệm chữa lành chuyên sâu tại quê nhà. Nhiều người mong muốn khám phá những điểm đến mới, với chi phí hợp lý hơn và những liệu pháp kết hợp, nơi họ có thể vừa thư giãn, vừa trải nghiệm văn hóa độc đáo như bài viết trên The Times of India đã gợi ý. Quả thực, nếu ngành Du lịch Việt Nam có thể tận dụng lợi thế cảnh quan đa dạng, chi phí phải chăng và sự phát triển của các khu nghỉ dưỡng “wellness” hiện đại, hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường Ấn Độ, biến họ từ đối thủ cạnh tranh thành nguồn khách quý giá.

Nhìn chung, mặc dù tiềm năng rất lớn, so với các quốc gia đi trước về lĩnh vực du lịch chăm sóc sức khỏe, ngành Du lịch Việt Nam vẫn còn thiếu một chiến lược định vị rõ ràng. Sự thiếu gắn kết giữa các địa phương, giữa cơ sở dịch vụ và chính sách nhà nước khiến mảng du lịch “wellness” tại Việt Nam phát triển thiếu đồng đều, chưa tạo được chuỗi sản phẩm hoàn chỉnh.

Một điểm yếu đáng chú ý khác là thiếu chuẩn hóa về chất lượng dịch vụ và nhân lực. Nhiều cơ sở spa, khu nghỉ dưỡng vẫn đang hoạt động tự phát, thiếu các chương trình đào tạo bài bản, không có chứng chỉ hành nghề quốc tế, khiến trải nghiệm du khách đôi khi không nhất quán. Điều này ảnh hưởng đến khả năng giữ chân khách cao cấp, những khách hàng rất quan tâm đến độ tin cậy, uy tín và tiêu chuẩn toàn cầu. Ngoài ra, sự hiện diện thương hiệu Việt trên các nền tảng quốc tế còn hạn chế. Trong khi các resort Thái Lan, Bali hay Ấn Độ đã có mặt dày đặc trên các kênh báo chí, chuyên trang quốc tế như Retreat Guru, Healing Hotels of the World, hoặc Global Wellness Institute…, thì tên tuổi các điểm đến “wellness” Việt Nam vẫn chưa được biết đến rộng rãi.

Trong bối cảnh xu hướng “wellness” toàn cầu ngày càng tinh tế, hướng đến “chữa lành đúng nghĩa” thay vì chỉ là thư giãn tạm thời, Việt Nam cần nhanh chóng hành động để không bị bỏ lại phía sau. Bài toán thực sự là: Làm sao để Việt Nam không chỉ là điểm đến giá rẻ, mà là một điểm đến có chiều sâu, có “chất” riêng, thực sự hiểu và đáp ứng được nhu cầu du khách “wellness”? Đây không chỉ là thách thức của ngành Du lịch, mà còn là “bài toán” phát triển thương hiệu quốc gia trong kỷ nguyên sống chậm, sống xanh và sống lành.