Có thể giải toán tổ hợp của lớp 6 khi 8 tuổi, Đình Tùng rời trường làng vào phố để học, đi về 60 km mỗi ngày, là bước ngoặt đưa em đến tấm huy chương bạc Toán quốc tế.
Nguyễn Đình Tùng hiện là học sinh lớp 11, trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (thuộc trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội). Tại Olympic Toán quốc tế (IMO) ở Australia cuối tuần trước, nam sinh nhận huy chương bạc với 31/42 điểm, xếp thứ 91 trong 630 thí sinh từ gần 110 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cùng 5 thành viên khác, Tùng góp phần đưa đội tuyển Việt Nam lọt top 9 toàn đoàn.
Nam sinh nói cảm thấy tự hào, không chỉ vì kết quả đạt được, mà còn vì có cơ hội trải nghiệm tại cuộc thi Toán danh tiếng nhất thế giới. Ba năm trước, Tùng còn chưa biết đến kỳ thi này.
“Em học Toán vì thích, cảm thấy vui mỗi khi giải được bài khó, giúp mình biết thêm nhiều thứ, chứ không nghĩ sẽ học để đạt được một thành tích cụ thể”, Tùng chia sẻ.
Đình Tùng ở góc học tập tại nhà. Ảnh: Gia đình cung cấp
Nhà ở Quốc Oai, ngoại thành Hà Nội, nên Tùng vốn học trường làng. Theo anh Nguyễn Đình Khôi, con trai được nhiều thầy cô và người quen đánh giá có khả năng nổi trội về môn Toán. Năm Tùng 8 tuổi, vợ chồng anh Khôi được bạn bè động viên đưa con vào nội thành học để có cơ hội phát triển tốt hơn. Nghĩ đến quãng đường 30 km mỗi lượt, trong khi Tùng còn nhỏ, anh và vợ băn khoăn.
“Ban đầu, chúng tôi rất ngần ngại, nhưng vì được thuyết phục, Tùng cũng nói thích đi học nên gia đình cũng xuôi”, anh Khôi kể.
Theo lời giới thiệu, Tùng được đưa tới gặp thầy Ngô Văn Minh, giáo viên trường THCS Archimedes Academy. Thầy Minh vẫn nhớ khi đưa Tùng làm thử một số bài tính nhẩm, cậu bé hoàn thành rất nhanh. Thử giới thiệu cho Tùng về Toán tổ hợp – kiến thức đang dạy cho học sinh lớp 6, thầy ngạc nhiên khi giảng chưa xong mà Tùng đã hiểu và làm được bài.
Tùng sau đó được nhận vào trường từ lớp 3, với học bổng 100% học phí, trong suốt 7 năm. Con đường đi học của Tùng thay đổi, cả nghĩa đen và bóng.
Hàng ngày, em dậy khoảng 6h để bố chở xe máy tới trường. Tới 17h, bố lại đón em về nhà. Hôm nào Tùng học thêm sau giờ, anh Khôi đưa con đến lớp và đợi đến giờ tan học – 21h. Tùng kể hai bố con thường ăn bánh mỳ lót dạ, rồi khoảng 22h về tới nhà mới ăn cơm.
“Đi lại vất vả, em cũng từng nghĩ hay về học gần nhà, nhưng các thầy động viên, hỗ trợ, lại được học cái mình thích, em đã vượt qua”, Tùng chia sẻ.
Tùng nói mình và bố mẹ đều không đặt nhiều kỳ vọng hay có mục tiêu cụ thể với môn Toán. Em tận hưởng niềm vui khi học và coi đây là đam mê của mình, nên không thấy mệt nhọc. Ngoài làm bài tập thầy, cô giao, Tùng còn lên các diễn đàn trực tuyến, tìm đề thi Toán của các nước để làm thêm. Ngày gần vào lớp 10, em mới biết đến IMO và mong một ngày được góp mặt.
Các huy chương, giải thưởng mà Đình Tùng từng đạt. Ảnh: Gia đình cung cấp
Năm 2023, với giải nhất học sinh giỏi thành phố môn Toán lớp 9, Tùng giành suất vào thẳng trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên. Được các thầy cô bồi dưỡng chuyên sâu, nam sinh lần lượt vượt qua kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và vòng chọn đội tuyển thi IMO 2025.
Ở Australia, Tùng và các bạn trải qua hai ngày thi, mỗi ngày làm 3 bài toán trong 4,5 tiếng. Điểm tối đa cho mỗi bài là 7. Nam sinh đạt tuyệt đối bốn bài đầu tiên, được 3/7 điểm bài số 5 và không giành điểm bài cuối.
Tác giả bài 2 về hình học của đề thi năm nay là thầy Trần Quang Hùng, giáo viên trường chuyên Khoa học Tự nhiên. Sau buổi thi, Tùng bất ngờ, dù lúc đọc đề thấy “cảm giác quen quen” khi bài “có phong cách thầy Hùng”. Với thế mạnh về hình học, Tùng không gặp khó với bài này và lấy trọn vẹn 7 điểm.
Tùng nhận xét bài 6 về tổ hợp, rất khó. Đây là dạng Toán mà em không giỏi, cũng không còn nhiều thời gian suy nghĩ. Bài 5 khiến nam sinh tiếc nuối nhất, vì em cảm giác mình có thể giải được, nhưng cuối cùng chỉ được chấm 3 điểm ở phần đầu.
Nhưng đánh giá cả kỳ thi, Tùng nghĩ đã làm đúng khả năng. Em không gặp sự cố nào và giữ được tinh thần thoải mái, tận hưởng trải nghiệm tại sân chơi Toán học lớn nhất thế giới dành cho học sinh phổ thông.
PGS.TS, Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Vũ Lương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, bắt đầu dạy Tùng từ lớp 8, khi em học ở đội dự tuyển của trường. Thầy Lương nhận xét Tùng rất thông minh, không bị lép vế khi học cùng các anh, chị hơn tuổi trong lớp.
Theo thầy, ngoài kiến thức, Tùng có sự điềm tĩnh, lì lợm – những phẩm chất cần thiết với một học sinh muốn đi xa trong Toán học. Năm nay, Tùng chưa đạt huy chương vàng là điều thầy Lương tiếc nuối. Thầy mong năm tới, học trò sẽ tích lũy thêm kiến thức và trở lại cuộc thi để đổi màu huy chương.
Đình Tùng (thứ 5 từ trái sang) cùng các thầy và thành viên đội tuyển Việt Nam tại IMO 2025. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Thầy Ngô Văn Minh cho rằng thói quen đọc sách là một trong những yếu tố giúp Tùng đạt thành tích trên. Ngày học lớp 4, em đã đọc về hình học phẳng, tới lớp 6 đọc về hình học chuyên. Theo thầy Minh, dù “chỉ hiểu tí ti”, Tùng vẫn say sưa.
“Thói quen này đã giúp khả năng tự học, tự nghiên cứu của Tùng cải thiện rất nhiều”, thầy Minh nói.
Ngoài ra, trên hành trình của Tùng còn có rất nhiều người thầy thầm lặng hỗ trợ, thông qua các buổi tư vấn, định hướng hoặc dạy miễn phí.
“Con đường của Tùng là một trong những ví dụ về quá trình phát hiện, ươm mầm các mầm non Toán học”, thầy Minh nhìn nhận.
Ba ngày sau khi trở về từ Australia, Tùng đang dành thời gian nghỉ ngơi. Em dự định sắp tới học tiếng Anh để thi chứng chỉ IELTS hoặc SAT (bài thi chuẩn hóa dùng xét tuyển đại học trên thế giới). Theo Tùng, việc này giúp em tiếp cận với nhiều cơ hội hơn, trước khi quyết định học đại học ở trong nước hay du học.
“Em cũng sẽ tự học thêm Toán, phấn đấu vào đội tuyển IMO năm sau”, Tùng nói.
Thanh Hằng