Israel sử dụng tiêm kích F-16I Sufa gắn bom lượn dẫn đường chính xác tập kích khoảng 100 mục tiêu ở Iran trong trận đánh mở màn chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”.
Chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” bắt đầu được triển khai vào rạng sáng 13/6, với hơn 200 máy bay chiến đấu của Israel, bao gồm F-16I Sufa, F-35I Adir, và F-15I Ra’am, đồng loạt tấn công các cơ sở hạt nhân, quân sự trên khắp Iran.
Cuộc không kích đã gây hư hại cơ sở hạt nhân Natanz và Fordow, các căn cứ quân sự, trung tâm chỉ huy ở Tehran, Hamadan, Tabriz. Ít nhất 78 người thiệt mạng, trong đó có ít nhất 5 tướng cấp cao cùng 6 nhà khoa học hạt nhân hàng đầu Iran.
Hình ảnh được không quân Israel công bố cho thấy tiêm kích F-16I Sufa cất cánh từ các căn cứ như Ramon hoặc Tel Nof, vượt quãng đường hơn 2.000 km với sự hỗ trợ tiếp nhiên liệu trên không từ các máy bay KC-707 để tung đòn tập kích vào mục tiêu ở miền trung và miền nam Iran.
Chiến đấu cơ Israel tham gia chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”. Video: IAF
F-16I Sufa, nghĩa là “Cơn bão” trong tiếng Do Thái, là phiên bản tùy chỉnh của máy bay Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon, được thiết kế riêng cho Không quân Israel (IAF) trong khuôn khổ chương trình Peace Marble V năm 2004.
Là biến thể hai chỗ ngồi dựa trên F-16D Block 50/52, Sufa được tối ưu hóa cho cả nhiệm vụ không chiến và tấn công mặt đất. Với trọng lượng cất cánh 23.600 kg, Sufa có thể mang nhiều vũ khí hơn các phiên bản F-16 tiêu chuẩn, lên tới 7.700 kg bom và tên lửa các loại.
Thùng nhiên liệu gắn liền được tích hợp dọc thân máy bay, tăng phạm vi hoạt động thêm 50%, đạt khoảng 3.200 km, cho phép thực hiện các nhiệm vụ tầm xa như tấn công Iran mà chỉ cần tiếp nhiên liệu trên không một lần duy nhất.
F-16I Sufa có thể đạt tốc độ tối đa Mach 2 (2.400 km/h), sử dụng động cơ Pratt & Whitney F100-PW-229 hoặc General Electric F110-GE-129. Động cơ này không chỉ cung cấp sức mạnh vượt trội mà còn đảm bảo khả năng cơ động ở độ cao thấp, lý tưởng để tránh radar.
Máy bay trang bị radar Northrop Grumman AN/APG-68(V)9 với tầm phát hiện tăng 30% so với các phiên bản trước, có khả năng theo dõi đồng thời 10 mục tiêu và tấn công 4 mục tiêu cùng lúc, theo Topwar.
Hệ thống ngắm mục tiêu Litening III và radar khẩu độ tổng hợp (SAR) cho phép F-16I Sufa tấn công chính xác trong mọi điều kiện thời tiết, ngày hay đêm. Hệ thống này được tích hợp với mạng lưới chỉ huy và kiểm soát (C2) của Israel, giúp phi công F-16I Sufa có thể phối hợp tức thời với các lực lượng khác khi tiến hành tập kích.
Màn hình gắn trên mũ phi công Elbit Dash IV cung cấp khả năng hiển thị dữ liệu theo thời gian thực, giúp phi công phản ứng nhanh trong môi trường chiến đấu phức tạp. Hệ thống Rafael SPICE (Smart, Precise Impact and Cost-Effective) tích hợp trên Sufa cho phép lập trình trước mục tiêu, tăng độ chính xác khi tấn công các cơ sở kiên cố như nhà máy hạt nhân Natanz.
Theo National Security Journal, F-16I Sufa là loại khí tài đã được chứng minh tính hiệu quả qua thực chiến, với hơn 350 chiếc trong biên chế IAF. Sự kết hợp giữa công nghệ Mỹ và các cải tiến nội địa của Israel khiến nó trở thành nền tảng lý tưởng cho các nhiệm vụ phức tạp như chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”. So với các đối thủ MiG-29 hay F-14 Tomcat của Iran, Sufa vượt trội về khả năng tác chiến điện tử, tầm hoạt động, và độ chính xác.
Không quân Iran, phụ thuộc vào các máy bay MiG-29 và F-14 Tomcat đời cũ, thiếu khả năng tác chiến điện tử và hệ thống radar hiện đại. Hệ thống phòng không của Iran, gồm S-300PMU-2 do Nga cung cấp và các hệ thống nội địa Bavar-373, đã bị suy yếu bởi các cuộc tấn công của Israel vào tháng 10/2024, không thể đối phó hiệu quả với tiêm kích Sufa.
Tiêm kích F-16I Sufa mang thùng dầu phụ và bom dẫn đường tham gia chiến dịch không kích Iran. Ảnh: IDF
Các phi công Israel ca ngợi F-16I Sufa như một bước đột phá công nghệ quân sự. Khả năng bay thấp để tránh radar và sức mạnh động cơ giúp F-16I Sufa vượt qua các hệ thống phòng không của Iran mà không bị phát hiện.
Eyal Green, một cựu phi công IAF, nhấn mạnh rằng hệ thống Litening III và SPICE cho phép phi công tấn công các mục tiêu với độ chính xác cao, ngay cả trong điều kiện thời tiết xấu hoặc môi trường tác chiến điện tử dày đặc.
Trong chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”, tiêm kích F-16I Sufa được trang bị loạt vũ khí tiên tiến, tối ưu hóa cho cả tấn công mặt đất và bảo vệ trên không.
Trước hết là bom lượn dẫn đường chính xác đường kính nhỏ GBU-39 với khối lượng 110 kg, được thiết kế để xuyên phá các mục tiêu kiên cố như cơ sở hạt nhân Natanz, Fordow. Với giá 40.000 USD một quả, GBU-39 là lựa chọn kinh tế nhưng hiệu quả hơn bom phá boong-ke GBU-28, vốn có giá 145.000 USD.
Với hệ thống dẫn đường GPS/INS, GBU-39 có thể tấn công chính xác mục tiêu với sai số chỉ vài mét, giảm thiểu thiệt hại ngoài ý muốn. Một hình ảnh trên X cho thấy mỗi chiếc Sufa mang theo tới 8 quả GBU-39 trong một lần xuất kích.
Ngoài GBU-39, tiêm kích Sufa còn sử dụng bom thông thường gắn bộ dẫn đường SPICE-1000 như vũ khí dẫn đường chính xác với công kích 100 km để tấn công các mục tiêu phụ như kho vũ khí, radar phòng không, tối ưu hóa hiệu quả đội hình không kích.
Để tự vệ trước các máy bay đánh chặn của Iran, tiêm kích Sufa mang theo tên lửa không đối không tầm trung AIM-120B AMRAAM do Raytheon sản xuất, với tầm bắn 100-120 km. Tên lửa này sử dụng radar chủ động, cho phép “bắn và quên”, tăng khả năng sống sót của phi công trong không gian tranh chấp. Mỗi chiếc Sufa mang hai quả AIM-120B, đảm bảo khả năng đối phó với các mối đe dọa như MiG-29 hay F-14 Tomcat của Iran.
Tiêm kích F-16I Sufa còn mang theo tên lửa không đối không tầm ngắn Rafael Python 5 do Israel phát triển, với đầu dò hồng ngoại tiên tiến, có khả năng khóa mục tiêu ở góc lệch lớn. Python 5 được sử dụng để đối phó các máy bay địch ở cự ly gần, bổ sung cho AIM-120B.
Chuyên gia Imad El-Anis từ Đại học Nottingham Trent nhận định việc sử dụng GBU-39 và SPICE-1000 phản ánh chiến lược của Israel trong việc tối ưu hóa hiệu quả tấn công với chi phí thấp. Ông nhấn mạnh khả năng mang nhiều loại vũ khí của Sufa, kết hợp với hệ thống dẫn đường tiên tiến, cho phép Israel thực hiện các cuộc tấn công phức tạp mà không cần triển khai lực lượng lớn.
Chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”, với vai trò trung tâm của tiêm kích F-16I Sufa, đã khẳng định sức mạnh quân sự của quân đội Israel và khả năng thực hiện các cuộc tấn công chính xác ở khoảng cách xa.
Sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến, vũ khí thông minh như GBU-39 và AIM-120B, cùng với chiến thuật phối hợp đã mang lại thành công ban đầu. Tuy nhiên, chiến dịch trên của Israel cũng làm gia tăng nguy cơ xung đột khu vực, với những hậu quả khó lường về kinh tế, ngoại giao và an ninh, khi Iran tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ trong những ngày tới.
Phong Lâm (Theo Bulgarian Military, National Security Journal, Topwar)