Tổng thống Trump ngừng truy quét người nhập cư ở trang trại và khách sạn vì đây là lực lượng lao động quan trọng trong các lĩnh vực này, gây ra áp lực phản đối lớn.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump gần đây đẩy mạnh truy quét nhập cư trái phép trên khắp nước Mỹ, sau khi Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller tuyên bố Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) cần làm việc hiệu quả hơn và đặt ra chỉ tiêu cần bắt tối thiểu 3.000 người mỗi ngày.
Để đáp ứng chỉ tiêu này, ICE đã nhắm đến nơi làm việc trong ngành nông nghiệp và nhà hàng – khách sạn, hai lĩnh vực sử dụng nhiều lao động nhập cư. Những đợt truy quét như vậy đã châm ngòi đợt biểu tình ở thành phố Los Angeles, bang California.
Đến ngày 14/6, một quan chức Mỹ xác nhận ICE đã yêu cầu các văn phòng địa phương ngừng chiến dịch truy quét nhập cư tại nông trại và nhà hàng – khách sạn, theo chỉ đạo từ Bộ An ninh Nội địa.
Truyền thông Mỹ mô tả đây là động thái gây bất ngờ, thậm chí với cả chính các quan chức trong Nhà Trắng. Một nguồn tin nói quyết định do chính Tổng thống Trump đưa ra, và dường như ông đã nhận ra rằng chiến dịch trục xuất người nhập cư trái phép đang gây ra tác động tiêu cực đến kinh tế, xã hội Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Washington ngày 15/6. Ảnh: AFP
Nông dân được coi là bộ phận quan trọng trong nền tảng ủng hộ của Tổng thống Trump và ông thường đưa ra những chính sách để không làm mếch lòng họ. Trong nhiệm kỳ đầu, ông đã triển khai các gói hỗ trợ hàng tỷ USD cho nông dân khi châm ngòi thương chiến với Trung Quốc. Ông còn cho phép các chủ trang trại gửi đơn để lao động làm thuê là người nhập cư trái phép không bị trục xuất.
Sau khi nắm quyền nhiệm kỳ hai, Tổng thống Trump cũng đang cân nhắc về một gói hỗ trợ khẩn cấp cho nông dân, để bù đắp ảnh hưởng do chính sách thuế quan của ông. Tuy nhiên, chiến dịch truy quét nhập cư quy mô lớn đang đe dọa xô đổ nỗ lực này.
Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính hơn 40% người lao động trong ngành là người nhập cư bất hợp pháp. Các chủ trang trại nói khoảng 30-60% người lao động của họ đã dừng làm việc sau khi nghe tin về các đợt truy quét. Họ lo ngại tình trạng này kéo dài sẽ gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp, gây gián đoạn chuỗi cung ứng thực phẩm toàn quốc.
Các hiệp hội nông nghiệp ở California, Idaho và những bang khác, thường có thành viên là người ủng hộ đảng Cộng hòa, đã liên tục liên hệ với nghị sĩ đại diện khu vực của họ để bày tỏ lo ngại.
“Chúng ta cần tập trung vào người nhập cư là tội phạm đã bị kết án”, hạ nghị sĩ Cộng hòa Tony Gonzalez, bang Texas, kêu gọi. Ông cho rằng làm vậy mới đúng hướng, thay vì ICE “cứ nhắm vào những người đang vắt sữa bò dưới cái nóng 39 độ C”.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa Glenn Thompson, bang Pennsylvania, chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp Hạ viện, chung quan điểm. Ông Thompson cho rằng các đợt truy quét của ICE tại các trang trại “là sai trái”.
Trả lời chất vấn trong phiên điều trần tại Ủy ban Nông nghiệp Hạ viện ngày 11/6, Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins nói bà đã nêu lo ngại về an ninh thực phẩm với ông Trump khi gặp Tổng thống ở Nhà Trắng ngày 10/6.
Suốt nhiều tháng qua, bà Rollins đã nỗ lực vận động hành lang và truyền tải những lo ngại từ lĩnh vực bà phụ trách về tác động tiêu cực của các đợt truy quét nhập cư tại trang trại. Axios dẫn các nguồn tin cho biết yếu tố quyết định khiến Tổng thống Trump thay đổi quan điểm là cuộc trao đổi qua điện thoại với Bộ trưởng Rollins sáng 11/6, nơi bà tiếp tục nêu lên quan ngại của mình.
Nỗ lực của bà Rollins tỏ ra hiệu quả. Ông Trump sáng 12/6 đăng bài trên mạng xã hội Truth Social với ngôn từ mềm mỏng hơn so với những tuyên bố trước đó.
“Những người nông dân và người làm việc trong ngành khách sạn, nghỉ dưỡng phản ánh rằng chính sách kiểm soát nhập cư quyết liệt đang khiến họ mất đi những lao động rất giỏi và đã làm việc lâu năm, ở các vị trí gần như không thể thay thế”, ông viết.
Tổng thống Trump cho rằng tình trạng này là hệ quả từ “chính sách biên giới mở” thời cựu tổng thống Joe Biden. Ông tuyên bố “bảo vệ những người nông dân của chúng ta, nhưng vẫn sẽ loại bỏ tội phạm ra khỏi nước Mỹ”. “Sắp có thay đổi”, theo ông chủ Nhà Trắng.
Một số nhà ủng hộ có tầm ảnh hưởng của ông Trump khi biết về bài đăng lập tức đến Nhà Trắng, kêu gọi Tổng thống tính đến cả lĩnh vực nhà hàng – khách sạn, nếu ông dự định ra bất kỳ sắc lệnh nào miễn trừ cho lao động nhập cư không giấy tờ.
Wayne Cornelius, giáo sư nghiên cứu về lao động nhập cư tại Đại học California, cho rằng việc ông Trump nhượng bộ trước sức ép này là điều dễ hiểu, bởi nông dân là nhóm ủng hộ ông nhiệt thành, còn nhà hàng – khách sạn là lĩnh vực quan trọng mà công ty gia đình ông đang hoạt động. Bất cứ tác động nào tới các ngành này cũng có thể gây hệ quả tiêu cực với Tổng thống.
Phía trong Cánh Tây, nhiều trợ lý của ông Trump, đặc biệt là Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Miller, tỏ ra bất ngờ và phẫn nộ với bà Rollins. Nhưng Tổng thống Trump đã ra quyết định.
Cuối ngày 12/6, Tatum King, quan chức cấp cao của ICE, gửi email tới các văn phòng địa phương, chỉ thị “tạm dừng mọi hoạt động thực thi pháp luật tại địa điểm làm việc liên quan đến ngành nông nghiệp (bao gồm cả cơ sở chế biến thủy sản và đóng gói thịt), nhà hàng và các khách sạn”.
Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins điều trần tại Thượng viện ngày 6/5. Ảnh: AFP
Hiện chưa rõ Tổng thống Trump sẽ duy trì thay đổi này trong bao lâu. Các tổ chức đại diện cho nông dân và lao động nông nghiệp ở bang California cho biết họ vẫn ghi nhận một số đợt truy quét người nhập cư diễn ra trong cuối tuần trước. Nhiều trang trại vẫn đóng cửa vì các đợt tuần tra của đặc vụ liên bang.
“Các đặc vụ lái xe qua và nếu thấy người lao động, họ sẽ tiến vào cánh đồng để tìm bắt người”, Teresa Romero, chủ tịch Liên đoàn Nông dân Mỹ, đại diện và bảo vệ lợi ích cho hơn 10.000 người làm nông ở các bang California, Oregon, Washington và New York, nói.
Bà Romero nói chỉ thị mới của ông Trump chưa đủ rõ ràng để bảo vệ người lao động thiết yếu, vì nó vẫn cho phép lực lượng hành pháp tiếp tục nỗ lực bắt người, trục xuất ở các vùng nông thôn.
“Nếu ông Trump nghiêm túc trong việc bảo vệ nông dân, những đợt truy quét ở các vùng nông nghiệp phải chấm dứt ngay lập tức”, bà Romero nói. “Ngay cả khi ICE và lực lượng tuần tra biên giới không tiến vào cánh đồng, sự hiện diện của họ gần đó cũng đủ để khiến người lao động sợ hãi”.
Như Tâm (Theo WSJ, NBC News, Axios)