Một cuộc không kích của Israel đã đánh trúng trực tiếp vào nhà máy làm giàu uranium ngầm của Iran ở Natanz, theo cơ quan giám sát hạt nhân LHQ.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ngày 17/6 điều chỉnh các đánh giá sơ bộ về cuộc không kích của Israel nhằm vào khu phức hợp hạt nhân của Iran ở Natanz tuần trước, cho biết đòn tấn công đã đánh trúng trực tiếp vào nhà máy làm giàu uranium ngầm tại khu phức hợp.
Trước đó, IAEA nhận định đòn không kích đã phá hủy nhà máy làm giàu uranium thí điểm trên mặt đất tại khu phức hợp ở Natanz, còn nhà máy lớn hơn nằm dưới lòng đất chỉ bị ảnh hưởng gián tiếp, dù lãnh đạo IAEA Rafael Grossi cho biết nhiều khả năng 15.000 máy ly tâm tại đây bị hư hại nghiêm trọng do đòn tấn công nhằm vào lưới điện nhà máy.
“Dựa trên các phân tích liên tục về hình ảnh vệ tinh độ phân giải cao. IAEA đã xác định thêm các yếu tố cho thấy các cơ sở làm giàu uranium dưới lòng đất ở Natanz đã bị đánh trúng trực tiếp”, cơ quan thông báo trên X.
Khu phức hợp làm giàu hạt nhân Natanz ở miền trung Iran. Ảnh: Maxar
Kể từ khi Israel phát động không kích Iran trên diện rộng, IAEA đã cập nhật đánh giá thiệt hại đối với các cơ sở hạt nhân của Iran, dù cơ quan này chưa thể tiến hành các cuộc kiểm tra tại chỗ.
IAEA cho biết không có thay đổi nào về các báo cáo tại hai khu phức hợp hạt nhân lớn khác của Iran là Isfahan và Fordow.
Gần như không có thiệt hại rõ ràng tại Fordow, nơi Iran đã làm giàu uranium lên mức 60%, ông Grossi nói hôm 16/6. Một số cơ sở ở khu phức hợp Isfahan bị phá hủy, gồm cả nhà máy chuyển hóa uranium thành dạng có thể đưa vào máy ly tâm để làm giàu.
Khu phức hợp Fordow được xây dựng sâu trong lòng núi gần Qom, gần như bất khả xâm phạm. Iran không công bố độ sâu của cơ sở này, nhưng một số ước tính cho hay nó nằm 80-90 m sâu trong núi. Israel ngày 17/6 thừa nhận Mỹ là nước duy nhất sở hữu loại bom đủ sức phá hủy khu phức hợp này.
Iran chưa báo cáo thiệt hại rõ ràng đối với các cơ sở hạt nhân hứng đòn không kích của Israel. Trong số các cơ sở hạt nhân, khu phức hợp ở Natanz được coi là quan trọng nhất của Iran.
Ảnh vệ tinh cơ sở hạt nhân Fordow được xây dựng trong lòng núi của Iran. Ảnh: Maxar
Theo giới phân tích, chương trình hạt nhân Iran đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong thập kỷ qua, đặc biệt là làm giàu uranium. Iran đã làm giàu uranium tới mức độ tinh khiết 60%, cao hơn nhiều so với giới hạn 3,67% theo thỏa thuận mang tên Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) ký năm 2015.
Theo ước tính của IAEA, Iran đang sở hữu gần 275 kg uranium làm giàu tới 60%, gần đạt cấp độ vũ khí là 90%. Tehran khẳng định họ có quyền làm giàu uranium theo Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân (NPT) và chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích hòa bình. Tuy nhiên, tỷ lệ làm giàu uranium của Iran là mức cao nhất đối với mọi quốc gia không có vũ khí hạt nhân.
Ngày 16/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei cho biết quốc hội nước này đang soạn thảo dự luật để rút khỏi NPT.
Xung đột giữa Tel Aviv và Tehran bùng phát từ ngày 13/6 khi Israel không kích phủ đầu Iran bằng chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”, khiến nhiều chỉ huy cấp cao và nhà khoa học hạt nhân thiệt mạng. Iran sau đó trả đũa bằng chiến dịch “Lời hứa Đích thực 3”. Chiến sự đã bước sang ngày thứ năm và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, với liên tiếp các trận tập kích qua lại giữa hai nước.
Các đòn tấn công ăn miếng trả miếng khiến gây thương vong dân thường tại cả hai nước. Giới chức Iran cho biết 224 người đã thiệt mạng và hơn 1.200 người bị thương, chủ yếu là dân thường, trong 5 ngày giao tranh. Tại Israel, 24 dân thường đã thiệt mạng và 592 người bị thương.
Đức Trung (Theo Reuters, PressTV, Times of Israel)