|
| Sân khấu chính trong hang Ngọc Rồng. (Ảnh: Bảo Châu) |
(PLVN) – Việt Nam là quốc gia được thiên nhiên ưu đãi với hàng nghìn hang động kỳ vĩ trải dài từ Bắc vào Nam. Du khách ngày càng tìm kiếm trải nghiệm sâu sắc, độc đáo và mang tính nghệ thuật, thì việc đưa nghệ thuật vào các hang động để phát triển du lịch đang trở thành một xu hướng mới, tiềm năng lớn nhưng cũng đầy thách thức.
“Nhà hát” niên đại hàng triệu năm
Trong những năm gần đây, nhiều chương trình nghệ thuật độc đáo đã được tổ chức trong các hang động tự nhiên, góp phần mở ra hướng đi mới cho du lịch, văn hóa, trải nghiệm. Trong lòng hang Ngọc Rồng, Vũng Đục (Quảng Ninh), tour du lịch – nghệ thuật thực cảnh “Đi tìm dấu ngọc” mang đến một trải nghiệm độc đáo cho du khách bắt đầu diễn ra từ ngày 4/6/2025. Đây không chỉ là một show diễn nghệ thuật mà còn là hành trình tôn vinh truyền thuyết và bản sắc văn hóa đặc sắc của vùng đất Hạ Long – Bái Tử Long. Ông Nguyễn Thế Kỷ – Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, một trong những cố vấn của chương trình – đánh giá cao ý tưởng đưa nghệ thuật và ẩm thực vào hang động, kết hợp món quà của thiên nhiên với ý tưởng sáng tạo của con người.
Cũng trong dịp Tết Nguyên đán 2025, nhạc trưởng Đồng Quang Vinh cùng Dàn nhạc giao hưởng Sức Sống Mới đã có buổi biểu diễn đặc biệt tại hang Ngọc Rồng (Quảng Ninh). Nhạc trưởng Đồng Quang Vinh cho biết, việc đưa dàn nhạc giao hưởng vào không gian hang động là một thử thách thú vị. “Lần đầu tiên biểu diễn giao hưởng trong hang động, tất cả chúng tôi đều cảm thấy phấn khích và cảm nhận được sự kết nối sâu sắc giữa âm nhạc và thiên nhiên giữa những khối đá hùng vĩ và tiếng vang của âm thanh”, anh nói.
Trước đây, tại hang Đầu Gỗ (Quảng Ninh) từng diễn ra một số buổi hòa nhạc đặc biệt. Buổi hòa nhạc đầu tiên tại hang Đầu Gỗ là vào ngày 19/11/2005. Sau lần đó, còn có thêm một số buổi biểu diễn hòa nhạc nữa tại “nhà hát” hang Đầu Gỗ vào năm 2014, trong khuôn khổ Festival Âm nhạc mới Á – Âu. Điều đặc biệt là các buổi hòa nhạc đó đều không có sự hỗ trợ của bất kỳ thiết bị, kỹ thuật âm thanh điện tử nào, mà chỉ có những âm thanh mộc và thuần khiết của các nhạc cụ. Giới chuyên môn và du khách đều ngỡ ngàng về một “nhà hát” hàng triệu năm tuổi được thiên nhiên ban tặng lại có chất lượng âm thanh hoàn hảo.
Tại động Nhị Thanh (Lạng Sơn) cũng từng diễn ra chương trình biểu diễn dân ca, dân vũ nghệ thuật hang động. Các làn điệu dân ca mang đậm bản sắc văn hóa xứ Lạng do các nghệ nhân, nghệ sĩ đến từ Trung tâm Văn hóa và Hội Bảo tồn dân ca tỉnh biểu diễn.
Cần thận trọng với môi trường, cảnh quan
Các chương trình nghệ thuật trong hang động tại Việt Nam có hấp dẫn rất lớn đối với du khách trong nước và quốc tế. Việc đưa nghệ thuật vào hang động không chỉ là một sáng kiến mang tính thử nghiệm mà cần là bước tiến mạnh mẽ để nâng tầm du lịch Việt Nam, tạo ra những sản phẩm độc đáo và khác biệt.
Tuy nhiên, có thể thấy, có chương trình nghệ thuật tại các hang động chỉ diễn ra thời gian ngắn, “mùa vụ” hoặc chương trình mang tính thí điểm chứ chưa có quy hoạch loại hình du lịch – nghệ thuật này một cách bài bản.
Hơn nữa, nhiều người lo ngại nguy cơ xâm hại môi trường. Nếu tổ chức không bài bản, lượng người đông sẽ ảnh hưởng đến độ ẩm, vi sinh vật trong hang. Theo các chuyên gia du lịch và môi trường, không phải hang động nào cũng có thể đưa hoạt động nghệ thuật vào. Một số hang có hệ sinh thái nhạy cảm (nơi sinh sống của dơi, vi sinh vật hiếm…) thì không nên can thiệp.
Việc lựa chọn tổ chức chương trình nghệ thuật phải dựa trên mức độ ổn định về địa chất, khả năng tiếp cận an toàn, khả năng kiểm soát số lượng du khách, không ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan, không tác động đến giá trị nguyên bản của khu vực này.
Ban tổ chức không được đưa các công trình phụ trợ như bếp nấu ăn, khu vệ sinh, khu xả rác vào bên trong hang động. Ban tổ chức cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, người dân, nghệ sĩ để bảo đảm việc tổ chức mang lại lợi ích bền vững. Thay vì hoạt động đơn lẻ, manh mún, ban tổ chức cần xây dựng các chuỗi du lịch – nghệ thuật theo chủ đề…