Giới chức Iran đề nghị người dân dùng nước tiết kiệm, khi các đợt nắng nóng gay gắt khiến nhiều sông ngòi cạn trơ đáy.
Iran đang trải qua tuần lễ nóng nhất trong năm với nhiệt độ một số khu vực vượt ngưỡng 50°C, theo thông báo từ cơ quan khí tượng quốc gia nước này.
Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết thành phố Shabankareh ở tây nam Iran đã ghi nhận nhiệt độ lên tới 52,8°C vào cuối tuần qua, có thể là mức cao nhất trong năm cho đến nay. Các nhà khí tượng tại Anh cũng ghi nhận nhiệt độ 51,6°C tại thị trấn Abadan của Iran vào ngày 17/7, trong khi mức nhiệt tại thành phố Ahwaz lân cận lên tới 50,3°C hôm 21/7.
Thủ đô Tehran ghi nhận mức nhiệt 40-41°C trong hai ngày qua. Người phát ngôn chính phủ Iran Fatemeh Mohajerani cho biết toàn bộ người dân trong tỉnh Tehran được nghỉ vào ngày 23/7 do “thời tiết nóng cực đoan và nhu cầu tiết kiệm điện nước”.
Bà kêu gọi người dân tận dụng ngày nghỉ để “nghỉ ngơi hoặc quây quần bên gia đình, nhưng cần tuân thủ các quy định an toàn và tiết kiệm năng lượng”.
Sông Zayandeh Rud tại Isfahan, miền trung Iran, khô cạn hoàn toàn vào tháng 2. Ảnh: Reuters
Hussain Hassan, ngoài 50 tuổi, nói rằng cái nóng tại Tehran đang trở nên khắc nghiệt đến mức ông không thể đi bộ dưới trời nắng.
“Tôi có cảm giác da như sắp cháy. Quần áo ướt sũng mồ hôi mỗi khi ra đường, nên tôi phải tắm hai lần mỗi ngày giữa cái nóng kinh hoàng này. May mắn là nơi tôi ở vẫn chưa thiếu nước”, ông nói, thêm rằng một số khu vực tại Tehran dường như đang bị cắt nước luân phiên, một số nơi bị cắt nước ít nhất 12 tiếng mỗi ngày.
Giữa đợt nắng nóng dữ dội, Iran đang đối mặt cuộc khủng hoảng thiếu nước ngày càng nghiêm trọng. Nước này đã chịu hạn hán liên tục trong 5 năm qua, với lượng mưa ngày một thấp hơn.
Tuần trước, Bộ trưởng Năng lượng Iran Abbas Aliabadi đã cảnh báo rằng nhiều hồ trữ nước quan trọng của đất nước có thể “khô cạn hoàn toàn” trong vài tuần tới nếu đợt nắng gắt kéo dài. Ông thông báo chính phủ đang đàm phán với Turkmenistan, Afghanistan, Tajikistan và Uzbekistan để nhập khẩu nước sinh hoạt.
Hàng trăm con đập được xây dựng tại Iran từ những năm 1950, nhưng hạn hán đã khiến các hồ chứa thiếu nước, kéo theo sản lượng điện sụt giảm nghiêm trọng.
Mực nước tại đập Karaj, nguồn cung cấp nước chính cho tỉnh Tehran, chỉ còn một nửa lượng tích trữ tối đa, theo tuyên bố vào tháng 3 của người phát ngôn cơ quan quản lý nguồn nước Iran Isa Bozorgzadeh. Phần lớn nước trong đập không thể sử dụng được vì bị lẫn nhiều trầm tích.
Trong 4 con đập lớn khác gần Tehran, đập Lar “trên thực tế đã cạn sạch nước”, trong khi ba đập còn lại gồm Latian, Taleqan và Mamloo đang tích trữ nước kém hiệu quả hơn năm ngoái vì lượng mưa thấp.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian chủ trì cuộc họp nội các ngày 20/7. Ảnh: Reuters
Anh Ehsan Ali, 35 tuổi, sống ở thành phố Mashhad, nói rằng người dân đang rất lo lắng về các đợt mất điện và thời tiết oi bức trở nên không thể chịu nổi. Anh cho biết cuộc khủng hoảng nước tại thành phố càng trầm trọng hơn do một con đập được Afghanistan xây dựng ở tỉnh Herat phía thượng nguồn. Công trình này bị người dân Iran chỉ trích vì đã chặn dòng chảy về Mashhad.
“Chúng tôi bị cắt điện luân phiên tới 9 tiếng mỗi ngày, khi nhiệt độ tăng cao trên khắp Iran. Khủng hoảng nước là một trong những vấn đề lớn nhất. Những hồ chứa cạn kiệt quá nhanh”, Ali lo lắng.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 20/7 tuyên bố cuộc khủng hoảng nước ở Iran “nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì đang được thảo luận công khai”. Ông nhấn mạnh đây là thách thức lâu dài với cả nước, không thể giải quyết bằng các dự án manh mún.
Ông kêu gọi thành lập các nhóm công tác chung giữa chính phủ và giới nghiên cứu để xây dựng giải pháp phù hợp với từng địa phương, lưu ý sự khác biệt lớn về khí hậu và địa hình trên toàn lãnh thổ Iran, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng nước tiết kiệm.
“Nếu không hành động khẩn cấp ngay bây giờ, chúng ta sẽ rơi vào tình cảnh vô phương cứu chữa trong tương lai”, Tổng thống Pezeshkian cảnh báo.
Thanh Danh (Theo Guardian, Iran International, Jerusalem Post)