(PLO)- Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) bổ sung chính sách miễn thuế cho các khoản tài trợ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhưng có ràng buộc về bên tài trợ và nhận tài trợ.
Sáng 14-6, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).
Ngăn lợi dụng chính sách để chuyển lợi nhuận, trốn thuế
Trước đó, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay một trong những điểm mới đáng chú ý trong dự thảo Luật là quy định miễn thuế với khoản tài trợ cho hoạt động nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo.
Tuy nhiên, để ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách để chuyển lợi nhuận hoặc trốn thuế, khoản tài trợ chỉ được miễn thuế nếu giữa bên tài trợ và bên nhận tài trợ không có quan hệ liên kết.
Theo ông Mãi, việc loại trừ trường hợp tài trợ giữa các bên liên kết là cần thiết vì chi phí nghiên cứu – phát triển thường rất lớn, khó định giá thị trường và dễ bị lợi dụng để điều chỉnh lợi nhuận. “Chúng tôi tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉnh lý theo hướng vẫn khuyến khích doanh nghiệp tài trợ nghiên cứu, nhưng phải minh bạch và loại bỏ rủi ro gian lận thuế,” Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính nêu.
Cũng theo ông Mãi, chính sách miễn thuế này nhằm thực hiện tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đồng thời bảo đảm kỷ luật ngân sách và công bằng trong thực thi chính sách thuế.
Ngoài miễn thuế cho khoản tài trợ nghiên cứu, dự luật còn bổ sung một số ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và chuyển đổi số.
Cụ thể, các doanh nghiệp đầu tư sản xuất thiết bị điện tử công nghệ số, sản phẩm cơ khí trọng điểm, quốc phòng – an ninh, hóa chất trọng điểm… sẽ được hưởng mức thuế suất ưu đãi. Tuy nhiên, những doanh nghiệp có quan hệ liên kết với các công ty lớn sẽ không được hưởng ưu đãi, nhằm tránh tình trạng chia nhỏ doanh nghiệp để lách luật.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ được ưu đãi nếu độc lập, không có quan hệ liên kết với công ty lớn. Trường hợp doanh nghiệp có liên kết, bản chất sẽ không còn là doanh nghiệp nhỏ thông thường nên không đáp ứng điều kiện được ưu đãi.
Một điểm mới là nếu doanh nghiệp đủ điều kiện áp dụng đồng thời nhiều chính sách ưu đãi thuế khác nhau, họ có thể lựa chọn mức ưu đãi có lợi nhất. Quy định này nhằm tăng tính linh hoạt, bảo đảm quyền lợi tối đa cho doanh nghiệp.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết về khấu trừ chi phí nghiên cứu phát triển
Liên quan đến chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D), ông Mãi cho hay có ý kiến đề xuất nên khấu trừ tới 200% chi phí để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mạnh cho công nghệ.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc quy định cứng mức khấu trừ sẽ thiếu linh hoạt và khó điều chỉnh theo từng thời kỳ kinh tế. Do đó, dự thảo luật chỉ nêu nguyên tắc chung về khấu trừ chi phí R&D, còn chi tiết sẽ do Chính phủ quy định.
Điều này cho phép Chính phủ chủ động thiết kế chính sách khấu trừ linh hoạt hơn tùy vào bối cảnh kinh tế – tài chính, khả năng ngân sách và yêu cầu phát triển khoa học – công nghệ từng thời kỳ.
Ngoài ra, để bảo đảm hiệu quả thực thi, dự thảo cũng bổ sung quy định thu hồi ưu đãi nếu phát hiện doanh nghiệp không còn đáp ứng điều kiện, giúp ngăn chặn gian lận và tăng tính minh bạch trong thực hiện chính sách thuế.
Cũng theo Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, một số ý kiến đề xuất bổ sung chính sách miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp sáng tạo trong ba năm đầu hoạt động. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết những chính sách này đã được quy định trong Nghị quyết 198/NQ-QH15 và vẫn đang có hiệu lực thi hành. Do đó, không cần đưa lại nội dung này vào dự thảo luật, tránh trùng lặp và bảo đảm nguyên tắc một vấn đề chỉ quy định trong một luật.
Cơ quan thường trực của Quốc hội cũng cho biết đã rà soát các dự án luật đang xây dựng như Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi), Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Công nghiệp quốc phòng… để đồng bộ với Luật TNDN, tránh mâu thuẫn pháp lý giữa các văn bản luật.
