(PLO)- Theo Bộ Tài Chính, thuế bảo vệ môi trường là một yếu tố cấu thành trong giá cơ sở xăng dầu, do vậy việc mức thuế này tăng sẽ trực tiếp làm tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước.
Bộ Tài chính vừa đăng tải hồ sơ lấy ý kiến góp ý cho Dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026.
Tăng thuế BVMT sẽ đẩy giá sản phẩm tăng theo
Theo Tờ trình gửi Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết, mức thuế BVMT hiện hành đối với xăng (trừ etanol) là 2.000 đồng/lít; nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg và dầu hỏa là 600 đồng/lít. Mức thuế này đang được áp dụng theo Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15.
Tuy nhiên, kể từ ngày 1-1-2026, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ thực hiện theo quy định tại Nghị quyết 579/2018/UBTVQH14, quay trở lại mức trần trong Biểu khung thuế.
Theo đó, thuế BVMT với xăng sẽ tăng từ 2.000 đồng/lít lên 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay tăng từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn sẽ tăng từ 1.000 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít; dầu hỏa tăng từ 600 đồng/lít lên 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn tăng từ 1.000 đồng/kg lên 2.000 đồng/kg.
Bộ Tài chính nhận định, do thuế BVMT là một yếu tố cấu thành trong giá cơ sở xăng dầu nên việc mức thuế này tăng sẽ trực tiếp làm tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước.
Cụ thể, với giả định các yếu tố khác không đổi, việc tăng thuế BVMT sẽ làm giá bán lẻ các mặt hàng này tăng tương ứng là xăng tăng 2.160 đồng/lít; nhiên liệu bay tăng 2.160 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn tăng 1.080 đồng/lít; dầu hỏa tăng 432 đồng/lít và mỡ nhờn tăng 1.080 đồng/kg.
Bộ Tài chính ước tính nếu so với kỳ điều hành gần nhất, giá bán lẻ một số mặt hàng sẽ tăng tương ứng là 10,047% với xăng RON95, dầu diesel là 5,48%; dầu mazut là 6,25% và dầu hỏa là 2,22%.
Tác động nhiều ngành kinh tế khác
Bên cạnh đó, chi phí xăng dầu hiện chiếm tỉ lệ cao trong tổng chi phí sản xuất của nhiều ngành kinh tế quan trọng. Đơn cử, chi phí này chiếm 76,73% trong khai thác thuỷ sản, 63,36% trong hoạt động vận tải và 45,18% trong ngành khai thác than.
Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp. Việc giá xăng dầu tăng sẽ kéo theo sự tăng giá của nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ khác, tác động trực tiếp làm tăng chỉ số giá tiêu dùng.
Điều này sẽ là một yếu tố bất lợi, gây áp lực lên việc hoàn thành các mục tiêu về tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và có thể ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 – 2030.
Vì vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình UBTVQH ban hành Nghị quyết về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn áp dụng trong năm 2026 bằng với mức thuế đang quy định tại Nghị quyết 60/2024/UBTVQH15 (trừ nhiên liệu bay).
Cụ thể, mức thuế đề xuất là xăng (trừ etanol) 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn 1.000 đồng/kg và dầu hỏa 600 đồng/lít.
Năm 2026, đề xuất thuế BVMT đối với nhiên liệu bay là 2.000 đồng/lít
Riêng đối với nhiên liệu bay, qua đánh giá cho thấy việc thực hiện chính sách giảm thuế BVMT trong thời gian qua đã giúp giảm đáng kể chi phí nhiên liệu đầu vào cho ngành hàng không.
So với nhiều ngành sản xuất khác, bên cạnh việc hưởng lợi từ chính sách giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay, ngành hàng không còn được hưởng thêm một số chính sách hỗ trợ khác về thuế, phí, lệ phí.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, tính đến quý I – 2025, tổng thị trường vận chuyển hàng không đạt hơn 20,7 triệu khách, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2024. Vận tải hàng hóa đạt 329 ngàn tấn, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm trước.
Như vậy, vận tải hàng không đã hoàn toàn hồi phục và có sự tăng trưởng so năm trước dịch Covid-19 cả ở thị trường quốc tế (tăng 11%) và nội địa (tăng 5,8%).
Theo báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024, lợi nhuận kế toán trước thuế năm 2024 của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam là 14.275 tỉ đồng (tăng 37% so với năm 2023) và của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam là 1.358 tỉ đồng (tăng 22,7% so với năm 2023).
Trong bối cảnh thị trường hàng không Việt Nam cơ bản đã phục hồi, để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo sự công bằng với các ngành vận tải khác như đường sắt, đường bộ, Bộ Tài chính đề nghị quy định mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay trong năm 2026 là 2.000 đồng/lít (giảm 1.000 đồng/lít so với mức trần 3.000 đồng/lít).
