(PLO)- Nhiều hộ kinh doanh cho biết áp lực vì triển khai hóa đơn điện tử, nên chuyên gia đề xuất không hồi tố truy thu thuế, xử phạt với giai đoạn trước ngày 1-6
Kết quả khảo sát gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc của Liên đoàn Thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, việc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025 đang tạo ra nhiều áp lực cho hộ kinh doanh nhỏ.
Đó là thông tin được đưa ra tại Hội thảo tham vấn kết quả khảo sát hộ kinh doanh về việc thực hiện hoá đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế, do VCCI tổ chức chiều 10-7.
63% hộ kinh doanh sẽ giảm quy mô hoạt động
Cụ thể, theo khảo sát, 94% hộ kinh doanh đã biết đến Nghị định 70, tuy nhiên, chỉ 11% hộ kinh doanh hiểu rõ nội dung nghị định. Trong khi có tới 21% cho biết “biết nhưng chưa hiểu” và phần còn lại chỉ nắm được thông tin một cách rất mơ hồ.
Ngoài trở ngại về nhận thức, nhiều hộ kinh doanh còn lo ngại về gánh nặng chi phí, bởi 57% hộ cho rằng chi phí đầu tư ban đầu là một tác động lớn hoặc rất lớn. Đây là tỷ lệ khá cao, phản ánh mức độ lo ngại về tài chính trong bối cảnh nhiều hộ đang hoạt động với quy mô nhỏ, doanh thu không ổn định.
Không chỉ gánh nặng tài chính, 49% hộ kinh doanh cho rằng thời gian và công sức để quản lý hóa đơn, chứng từ là gánh nặng lớn hoặc rất lớn. Đáng chú ý, có tới 51% HKD cho biết chưa từng được cơ quan thuế liên hệ hoặc hướng dẫn cụ thể.
Trước những áp lực trên, xu hướng thu hẹp kinh doanh là khá rõ ràng. Có tới 63% hộ cho biết sẽ giảm quy mô hoạt động để ứng phó với các yêu cầu mới. 23% lựa chọn tạm ngừng hoạt động, trong khi 11% cân nhắc chuyển sang loại hình doanh nghiệp để phù hợp với bối cảnh mới.
Chỉ 3% hộ được khảo sát cho biết họ sẽ đóng cửa hoàn toàn – một tỷ lệ nhỏ nhưng vẫn cần được lưu ý nếu tình hình không được cải thiện.
Đề xuất không hồi tố truy thu thuế
Trước kết quả khảo sát trên, ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng ban Pháp chế VCCI kiến nghị một số điều chỉnh nhằm tạo điều kiện cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi. Thứ nhất, cần quy định rõ thời gian chuyển tiếp tối thiểu là 6 tháng để các hộ chuẩn bị, thay vì áp dụng ngay khiến họ bị động.
Thứ hai, các quy định liên quan đến kế toán, hóa đơn, chứng từ cần được ban hành ít nhất 1 năm trước thời điểm áp dụng. Thứ ba, cần bổ sung quy định không hồi tố truy thu thuế hoặc xử phạt đối với giai đoạn trước ngày 1-6, bởi đây là rào cản tâm lý khiến nhiều hộ lo ngại sẽ bị truy thu thuế do không có hóa đơn đầu vào.
Thứ tư, cần xem xét các chính sách hỗ trợ tài chính, đặc biệt là miễn hoặc giảm thuế trong 6-12 tháng đầu. Đây là động lực để các hộ chuyển đổi lên chính thức, đóng góp vào hệ thống thuế lâu dài.
Đáng lưu ý, ông Thạch cho rằng, việc áp dụng hóa đơn điện tử là một bước đi quan trọng, tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống, không thể chỉ dựa vào mệnh lệnh hành chính.
“Với nhóm hộ kinh doanh đông đảo nhưng năng lực hạn chế, điều cần nhất là lộ trình hợp lý, hướng dẫn kịp thời và sự đồng hành từ cơ quan nhà nước. Nếu không, chính sách đúng cũng có thể trở thành rào cản, suy giảm năng lực sản xuất, kinh doanh”, ông Thạch nói.
Tại hội thảo, nhiều hộ kinh doanh khẳng định việc thu thuế là cần thiết và sẵn sàng tuân thủ quy định. Tuy nhiên, các đại diện này cũng nêu hàng loạt lo ngại và cho biết gặp nhiều vướng mắc trong quá trình xuất hóa đơn, chuyển đổi mã số thuế.
Các hộ kinh doanh đề xuất cơ quan quản lý cần có những hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu, sát với từng mô hình hoạt động. Ngoài ra là cơ chế hỗ trợ thực chất trong giai đoạn chuyển tiếp về cả tài chính, thiết bị và quy trình thủ tục.
Ngày 20-3, Chính phủ ban hành Nghị định 70/2025 sửa đổi một số điều của Nghị định 123/2020 quy định về hóa đơn chứng từ. Trong đó, quy định yêu cầu các hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán và có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.
