Lực lượng phòng không do dân quân đảm nhiệm tại cấp xã sẽ được tổ chức thành trung đội súng máy phòng không, tổ bắn mục tiêu bay thấp và tổ chế áp tàu bay không người lái.
Sáng 27/6, với 91,3% đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng, gồm: Luật Quốc phòng; Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng không nhân dân; Luật Lực lượng dự bị động viên; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh. Luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Trong đó, Luật Phòng không nhân dân được sửa đổi theo hướng trọng điểm phòng không nhân dân được xác định là khu vực có khả năng địch tập trung tiến công đường không, gồm các trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại hoặc những nơi có mục tiêu trọng điểm cấp quốc gia, quân khu, tỉnh, xã và các vị trí được xác định trong phương án tác chiến phòng thủ các cấp.
Lực lượng phòng không nhân dân cấp tỉnh và lực lượng phòng thủ khu vực sẽ gồm: bộ đội địa phương; dân quân tự vệ phòng không; quân nhân dự bị chuyên ngành phòng không; lực lượng phòng không kiêm nhiệm thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Ban chỉ huy phòng thủ khu vực và đơn vị Bộ đội Biên phòng. Các lực lượng này sẽ được tổ chức thành đại đội, trung đội, khẩu đội; các đài và vọng quan sát phòng không; tổ bắn mục tiêu bay thấp; tổ chế áp tàu bay không người lái, phương tiện bay khác.
Lực lượng phòng không nhân dân cấp xã do dân quân đảm nhiệm sẽ được tổ chức thành trung đội súng máy phòng không, cùng các tổ bắn mục tiêu bay thấp và tổ chế áp tàu bay không người lái, phương tiện bay khác. Đây là điểm mới so với luật hiện hành, khi nhiệm vụ phòng không nhân dân được quy định ở cấp huyện. Theo luật sửa đổi, nhiệm vụ này nay được điều chỉnh, phân bổ rõ hơn về cấp xã và cấp tỉnh, phù hợp với yêu cầu tác chiến phòng thủ hiện nay.
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng giải trình, tiếp thu dự án Luật. Ảnh: Phạm Thắng
Bỏ một số chức danh sau khi sắp xếp bộ máy
Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được sửa đổi, bỏ một số chức danh, gồm: Chỉ huy trưởng, Chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh; Phó chỉ huy trưởng, Phó chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh; Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban chỉ huy quân sự cấp huyện; Phó chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban chỉ huy quân sự cấp huyện.
Việc bỏ các chức danh này nhằm phù hợp với Đề án tiếp tục sắp xếp tổ chức lực lượng quân sự địa phương theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới theo chỉ đạo của Quân ủy Trung ương.
Chính phủ cho biết tại Kết luận số 159 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã xác định chủ trương giải thể Ban chỉ huy quân sự cấp huyện để thành lập Ban chỉ huy phòng thủ khu vực – đơn vị tương đương cấp lữ đoàn, trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh. Đồng thời, giải thể Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, thành lập Ban chỉ huy Biên phòng – đơn vị tương đương cấp sư đoàn, cũng trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh.
Luật sửa đổi đã không còn quy định các chức vụ nêu trên bởi các chức danh chỉ huy, quản lý ở đơn vị tương đương cấp sư đoàn, lữ đoàn thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ trưởng Quốc phòng.
Bên cạnh đó, Luật bổ sung quy định giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định việc gọi đào tạo sĩ quan dự bị và gọi sĩ quan dự bị vào phục vụ tại ngũ, huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu đối với cán bộ, công chức, hạ sĩ quan dự bị đang cư trú tại địa phương.
Điều chỉnh thẩm quyền gọi công dân nhập ngũ
Luật sửa đổi quy định thẩm quyền quyết định gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân thuộc về Chủ tịch UBND cấp xã, thay vì Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện như quy định trước đây.
Theo quy định mới, quyết định gọi nhập ngũ, gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân phải được giao cho công dân trước thời điểm ghi trong quyết định ít nhất 15 ngày.
UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức giao công dân được gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân cho các đơn vị nhận quân, đồng thời tổ chức lễ giao nhận quân do Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực thực hiện, theo quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
UBND cấp xã và các cơ quan, tổ chức có liên quan phải công khai các nội dung gồm: số lượng, đối tượng, tiêu chuẩn gọi nhập ngũ; danh sách công dân đủ điều kiện; danh sách công dân được gọi nhập ngũ hoặc tham gia Công an nhân dân; danh sách công dân tạm hoãn hoặc được miễn gọi nhập ngũ. Các thông tin này phải được công bố trên cổng thông tin điện tử và niêm yết tại trụ sở UBND cấp xã, cơ quan, tổ chức.
Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp tỉnh và cấp xã được tổ chức lại theo hướng: Chủ tịch Hội đồng là Chủ tịch UBND cùng cấp; Phó chủ tịch thường trực là Chỉ huy trưởng cơ quan quân sự cấp tỉnh, cấp xã; Phó chủ tịch là Giám đốc Công an cấp tỉnh hoặc Trưởng Công an cấp xã.
Sơn Hà